Działalność nierejestrowana: rozliczenie PIT krok po kroku

Samodzielne rozliczenie działalności nierejestrowanej w PIT w wersji elektronicznej przy pomocy kreatora nie jest skomplikowane – wystarczy, że wykonasz kilka prostych kroków:

Krok 1: Zbierz niezbędne dokumenty

Do rozliczenia PIT będziesz potrzebować wszystkich dokumentów, jakie twoja działalność nierejestrowana wygenerowała w 2023 roku, czyli:

• dowodów sprzedaży – obowiązkowo przygotuj prowadzoną ewidencję przychodów, ewentualnie także wystawione faktury, rachunki czy paragony (w zależności od tego, w jaki sposób dokumentujesz swoją sprzedaż)
• dokumentów potwierdzających poniesione koszty – w zeznaniu rocznym masz możliwość odliczenia sobie kosztów uzyskania przychodu – pod warunkiem, że są uzasadnione w kontekście działalności, jaką prowadzisz, i odpowiednio udokumentowane, np. fakturą lub rachunkiem wystawionym na twoje dane

Krok 2: Wybierz odpowiedni formularz

Zeznanie możesz złożyć w formie tradycyjnej (czyli papierowo w urzędzie) lub szybciej, elektronicznie na stronie Twój e-PIT (gdzie zalogujesz się np. przez Profil Zaufany lub bankowość elektroniczną) albo w innym programie do rozliczeń podatkowych. W obu przypadkach ważne, by wybrać odpowiedni formularz!

Do rozliczenia przychodów z działalności nierejestrowanej służy formularz PIT-36 (w wersji 31).

Jeśli łączysz prowadzenie NDG z innymi dochodami, w usłudze Twój e-PIT zostanie ci udostępnione automatyczne zeznanie PIT-37 z informacją o wysokości dochodów z etatu, zlecenia czy dzieła. W tym przypadku będziesz jednak mieć możliwość (i obowiązek!) zmiany formularza na PIT-36 – by tam poprawnie wykazać dochody z działalności nierejestrowanej. Informacje dotyczące dochodów z NDG musisz w nim wypełnić samodzielnie (pozostałe dane zostaną automatycznie przeniesione).

Krok 3: Wypełnij sekcję E.1.8.

W formularzu PIT-36 odszukaj osobną sekcję E.1.8. „Działalność nierejestrowana”. Podobną opcję znajdziesz także w kreatorze w usłudze Twój e-PIT.

W rubryce „Przychód” (pole 116) wpisz kwotę odpowiadającą sumie całej twojej sprzedaży z 2023 roku – w prowadzonej przez ciebie ewidencji sprzedaży będzie to kwota z podsumowania kolumny „Kwota sprzedaży narastająco od początku roku”.

Uwaga: na potrzeby rozliczenia PIT bierzesz pod uwagę tylko tę sprzedaż, która faktycznie została przez klienta opłacona. Jeśli zapłaty nie było, nie wliczasz takiej transakcji do przychodu, nawet jeśli została ona wpisana do ewidencji czy została do niej wystawiona faktura.

Podlicz wszystkie poniesione w 2023 roku (i odpowiednio udokumentowane) koszty związane z twoją działalnością. Ich sumę brutto wpisz w kolumnie „Koszty uzyskania przychodów” (pole 117).

Oblicz swój dochód (lub stratę), odejmując koszty od przychodów (wartość z pola 116 minus pole 117). Jeśli otrzymasz wynik dodatni, wpisz go w kolumnie „Dochód” (pole 118), a jeśli ujemny – w kolumnie „Strata” (pole 119).

Kolumna „Należna zaliczka” jest w formularzu wyszarzona, bo w przypadku działalności nierejestrowanej nie odprowadza się zaliczek na podatek na bieżąco w ciągu roku – ewentualny podatek zapłacisz dopiero teraz przy okazji rozliczenia PIT.

Krok 4: Wylicz podatek

Jeśli rozliczasz PIT elektronicznie, po uzupełnieniu odpowiednich danych program wyliczy dla ciebie ewentualną kwotę podatku.

Podatek od działalności nierejestrowanej wyliczany jest według zasad ogólnych na skali podatkowej. Skala oznacza, że istnieją dwa progi podatkowe: 12% dla dochodów do 120 tysięcy złotych i 32% dla nadwyżki powyżej 120 tysięcy złotych. Przy tej formie opodatkowania funkcjonuje także kwota wolna od podatku w wysokości 30 tysięcy złotych.

W praktyce oznacza to, że:

• jeśli NDG było w 2023 roku twoim jedynym źródłem zarobków, nie zapłacisz podatków, bo ze względu na limit przychodów nie przekroczysz kwoty wolnej;
• jeśli łączysz NDG z innymi dochodami, sumują się one ze sobą w ramach skali podatkowej – i może ci wyjść podatek do zapłaty (12% lub 32% w zależności od tego, w jakim przedziale mieszczą się twoje łączne dochody).

Krok 5: Złóż zeznanie podatkowe

Przed złożeniem zeznania sprawdź dane i uzupełnij ewentualne inne sekcje związane z twoim indywidualnym rozliczeniem – np. ulgi, z których możesz skorzystać, lub przekazanie 1,5% podatku na organizacje pożytku publicznego.

Pamiętaj, że termin rozliczenia PIT za rok 2023 upływa 30 kwietnia 2024 r.

Potwierdzeniem złożenia zeznania jest dokument UPO (Urzędowe Poświadczenie Odbioru) – przy wypełnianiu zeznania w usłudze Twój e-PIT po wysłaniu rozliczenia znajdziesz UPO w zakładce „Złożone dokumenty”.

Krok 6: Zapłać ewentualny podatek

Jeśli w rozliczeniu wyjdzie ci podatek do zapłaty, wykonaj przelew na swój indywidualny numer konta podatkowego, tzw. mikrorachunek podatkowy. Właściwy numer rachunku wygenerujesz na tej stronie przy pomocy swojego numeru PESEL.

Przy wykonywaniu przelewu wybierz formularz podatkowy. Bank może cię w nim poprosić o wskazanie symbolu formularza (wybierz: PIT-36) oraz okresu, za który opłacasz podatek (wybierz rok 2023).

Rozliczenie PIT w NDG – co jeszcze warto wiedzieć?

• Prowadząc działalność nierejestrowaną masz prawo do wspólnego rozliczania się z małżonkiem.
• Prowadzenie NDG nie nakłada żadnych ograniczeń co do stosowania ulg i odliczeń – jeśli spełniasz ich kryteria, możesz korzystać z ulg podatkowych.
• Nie każdy może przekazać 1,5% podatku na wsparcie wybranej organizacji pożytku publicznego. Jeśli twoje dochody nie przekraczają 30 tysięcy złotych kwoty wolnej, nie zapłacisz podatku, a tym samym nie będzie z czego przekazać 1,5%.