Prowadzisz działalność nierejestrowaną i w jej ramach oferujesz usługi reklamowe dla marek i sponsorów? Uważaj, bo pomimo powszechnej narracji o tym, że NDG nie podlega składkom, to jednak są takie sytuacje, w których może cię obejmować obowiązek odprowadzania składek ZUS!
Czym jest działalność nierejestrowana?
Działalność nierejestrowana (NDG) z założenia ma być formą prowadzenia firmy „na próbę”, ze zminimalizowaną biurokracją i znacznie niższymi kosztami niż w przypadku pełnoprawnej działalności gospodarczej. Aby móc ją prowadzić, trzeba spełniać kilka kryteriów, z których najważniejsze jest zmieszczenie się w wyznaczonym limicie zarobków: w żadnym miesiącu prowadzenia NDG nie można zarobić w jej ramach więcej niż 2700 zł (dane na II połowę 2023 r.). Nie jest to wielka kwota, ale wielu osobom pozwala dorobić sobie po godzinach regularnej pracy albo postawić pierwsze kroki i zacząć budować swój biznes, niekoniecznie od razu rejestrując firmę ze wszystkimi tego konsekwencjami. Jedną z największych zalet działalności nierejestrowanej jest brak konieczności opłacania składek ZUS, które dla wielu pełnoprawnych małych przedsiębiorców są znacznym obciążeniem finansowym. Prowadząc NDG, formalnie nie podlegasz z tego tytułu obowiązkowi rejestracyjnemu w ZUS. W praktyce więc nie musisz zgłaszać rozpoczęcia swojej działalności nierejestrowanej w ZUS-ie, składać żadnych deklaracji rozliczeniowych ani obowiązkowo opłacać żadnego z elementów ubezpieczenia, które łącznie nazywamy składkami ZUS.
To tyle teorii… Bo jak się za chwilę przekonasz, w praktyce brak składek ZUS nie dotyczy wszystkich osób prowadzących działalność nierejestrowaną!
Jeśli w swoim biznesie „na próbę” zajmujesz się wyłącznie sprzedażą produktów, możesz spać spokojnie – ten temat cię nie dotyczy. Ale jeśli w ramach NDG oferujesz także usługi, na przykład podejmując współprace reklamowe ze sponsorami, to sprawa się komplikuje i może się okazać, że jednak podlegasz ubezpieczeniom i obowiązkowym składkom ZUS!
Sprzedaż usług na NDG a składki ZUS
ZUS stawia sprawę jasno: brak obowiązku opłacania składek ZUS na działalności nierejestrowanej nie dotyczy osób świadczących w jej ramach usługi. Osoba wykonująca usługi w ramach działalności nierejestrowanej w świetle prawa jest traktowana jak zleceniobiorca – a jej relację z klientem nabywającym usługę należy traktować tak samo, jak umowę zlecenie. A od umowy zlecenia trzeba odprowadzić składki na ZUS!
W praktyce oznacza to, że twój klient (traktowany tu jak zleceniodawca) powinien w twoim imieniu dopełnić formalności: zarejestrować się jako płatnik składek w ZUS, zgłosić cię do ubezpieczeń i odprowadzić od umowy zlecenia odpowiednie składki (społeczne i/lub zdrowotną).
Dobra wiadomość jest więc taka, że nie musisz się tymi formalnościami zajmować osobiście – obowiązek ten spada na firmę, z którą współpracujesz. Ale jest i zła wiadomość: dla sponsora to dodatkowe formalności oraz koszty – oprócz wypłacenia ci wynagrodzenia, musi jeszcze ponieść koszt opłacenia składek ZUS. A to może powodować, że część sponsorów będzie wolała zrealizować kampanię z influencerem, w przypadku którego formalna strona współpracy będzie mniej kłopotliwa…
Pamiętaj, by zawsze z góry poinformować markę, jaki sposób rozliczenia się za realizowaną kampanię jest dla ciebie właściwy i jak wygląda twoja sytuacja ubezpieczeniowa w przypadku zawierania umów. Dzięki temu unikniesz nieporozumień i od razu będzie wiadomo, jakich formalności firma będzie musiała w twoim imieniu dopełnić! Sposób rozliczania się z marką wpływa też na twój finalny zysk, warto więc z góry wiedzieć, na jaką kwotę faktycznie się umawiasz!
Składki ZUS na NDG: kiedy ich nie zapłacisz przy sprzedaży usług?
Od wyjątków są jednak wyjątki… I w praktyce sprzedaż usług w ramach NDG nie zawsze będzie oznaczała konieczność odprowadzania wszystkich składek na ZUS.
- Nie obejmą cię żadne składki ZUS od zlecenia, jeśli jesteś osobą do 26. roku życia i uczysz się lub studiujesz.
- Nie obejmą cię składki społeczne (ale składkę zdrowotną nadal trzeba odprowadzić!), jeśli równolegle pracujesz na etacie i osiągasz z umowy o pracę przynajmniej minimalne wynagrodzenie (które w II połowie 2023 r. wynosi 3600 zł brutto).
Składki ZUS nie obejmują także umów o dzieło – nie będą cię więc dotyczyć, jeśli taki rodzaj umowy ma zastosowanie do twoich usług oferowanych w ramach współpracy. Podczas gdy umowa zlecenie zakłada wykonywanie usługi w określonym czasie, w przypadku umowy o dzieło zobowiązujesz się do jednorazowego dostarczenia klientowi określonego rezultatu: skończonego dzieła, np. filmu na YT. Umowa o dzieło sprawdza się lepiej przy jednorazowych i krótkotrwałych współpracach, zlecenie zaś często jest wykorzystywane przy dłuższych kampaniach albo działaniach reklamowych rozłożonych w czasie. Ale w praktyce rozróżnienie pomiędzy umową zleceniem a umową o dzieło niekiedy może być w branży influencerskiej kłopotliwe. Jeśli więc masz wątpliwości co do tego, czy twoje usługi są objęte ZUS-em, zachęcamy do skonsultowania twojej indywidualnej sytuacji w najbliższym oddziale Zakładu Ubezpieczeń Społecznych!
Jak widzisz, działalność nierejestrowana czasem bywa bardziej podchwytliwa, niż sugerowałaby optymistyczna narracja wokół niej – i nie zawsze jest tak, że nie masz na niej prawie żadnych obowiązków związanych z formalnościami czy płaceniem składek. W teorii prosta, pozbawiona formalności i bezkosztowa NDG kryje w sobie wiele niuansów, które stają się widoczne dopiero w konkretnych, indywidualnych przypadkach. Pamiętaj więc, by zawsze brać pod uwagę swoją jednostkową sytuację i konkretny charakter twojej działalności – bo dopiero wtedy będziesz mieć pełny obraz tego, jakie obowiązki rzeczywiście cię dotyczą i z jakich rozwiązań możesz skorzystać!
